حال که زمان بازنگری مطالب و تنظیم دقیقتر رزومه فرارسیده یکی از کارهای مهم، نگاهی جامع و سراسری به کلیت رزومه و درک عمیقتر کارکرد آن است.
چطور؟
در میان انواع تقسیمبندیهای فرمی و محتوایی که رزومهها را بر اساس آنها میتوان دستهبندی کرد یکی هم تمایز میان ژنریک بودن یا هدفگذاری شده بودن است generic or targeted resume. اینها به راستی چه هستند و چه کاربردی دارند؟ چه معیارهایی یک رزومه ژنریک را از یک رزومه هدفگیری کرده متمایز میسازد؟
یک رزومه ژنریک همانطور که از اسمش پیداست رزومهای است که برای کاربردهای عمومی استفاده میشود. متقاضی چیزی آماده میکند که بهترین معرفی از او و تواناییها و مهارتهایش باشد و تصویری نسبتا روشن از آنچه او هست، آموخته و تجربه کرده عرضه کند. البته در نمونههای خوبش او قدری در مورد بازار کارش جستجو کرده و مثلا مهارتهایش را به شکلی معرفی کرده که با متوسط نیاز بازار کار هماهنگی بیشتری داشته باشد اما به هر حال هنوز آنقدر عمومی طرح بحث شده که این صاحب مهارت بتواند ادعا کند چون آچار فرانسه قادر است پیچهای بسیار متفاوتی را باز کند.
این تقریبا همین کاری است که تاکنون ما انجام دادهایم یعنی بیش از اینکه به بازار کار نگاه کنیم، به تواناییها و مهارتهای خود و آنچه میپسندیم دیگران در ما به عنوان یک متقاضی کار ببینند تمرکز داشتیم.
به تعبیر برخی، تا اینجای کار این نوع رزومه شبیه یک بروشور تبلیغاتی است که برای معرفی مناسب یک محصول که در اینجا ما و تواناییهای ماست طراحی و آماده شده است. واضح است که همه بروشورها شبیه هم نیستند. برخی خیلی خوب و حرفهای طراحی شدهاند، از کلمات جذاب و مناسبتری در آنها استفاده شده، آب و رنگ بهتری دارند و چه بسا بهتر هم توزیع میشوند اما نظیر هر بروشور تبلیغاتی دیگر، بزرگترین مشکل رزومههای ژنریک این است که برای جلب توجه طیف گستردهتری از مخاطبان- که لازمه عمومی بودن است- خیلی پرگو هستند و گاه به همین دلیل نکات مهمی را لابلای بقیه حرفها گم و گور میکنند یا مخاطب را دچار این تردید میکنند که گوینده اغراق کرده و بیش از آنچه هست ادعا میکند.
همچنین مطالعه آنها گاه خستهکننده است و از همه مهمتر، نظیر هر بروشوری، بهرغم همه تلاشهایی که برای تهیه آنها صورت بگیرد، متمرکز بر محصول هستند نه بر مصرفکننده و خریدار! سرنوشت آنها هم به گفته استیون کاوی خیلی بهتر از آنچه بر سر اکثر بروشورها و کاتالوگهای تبلیغاتی میآید نیست: ورود مستقیم به سطل زباله بدون اینکه به صورت تمام و کمال دیده شوند. اینکه بر اساس بررسیها مشخص شده متوسط زمان مطالعه هر رزومه توسط صاحب بیزینس یا مسئول HR تنها 8 ثانیه است آیا غیر از مواجهه بروشوری با رزومهها دلیل دیگری دارد؟
برخلاف رزومههای عمومی، رزومههای هدفگیری کرده در بهترین حالت چون مشاورههای صادقانهای هستند که شما از یک فروشنده متخصص در یک فروشگاه عرضه کالا یا خدمات دریافت میکنید.
مثلا شما در Home Depot – که محل عرضه همه نیازهای ساخت و ساز مربوط به خانه از کوچکترین پیچها تا بزرگترین قطعات است- دنبال وسیلهای میگردید که در زمستان بتواند جلوی اتلاف حرارتی پنجرهها و درها را بگیرد و آن فروشنده باتجربه به شما محصولی را معرفی میکند و درباره ویژگیهای آن صحبت میکند و نظر میدهد. در اینجا هم با معرفی یک کالا و مزایا و کاربردهای آن روبرو هستید اما برخلاف مورد قبلی این «کالا» نیست که مسئله اصلی و محل تمرکز است بلکه این «مشکلات شمای مصرفکننده» است که محور قرار گرفته است.
آن فرد خبره هم احتمالا برخی نکات را برجسته میکند، برخی ویژگیها را بر برخی دیگر اولویت میدهد و به برخی هم اشاره نمیکند –شاید چون ممکن است نظر شما را در مورد اصل خرید تغییر دهد! و یا صرفا چون ارتباطی با پرسش و نیاز شما ندارد- اما مسئله اصلی این است که وی میخواهد شما را قانع کند این «کالا» پاسخگوی «مشکلات شما» هست.
همانطور که پیشتر در این دوره گفته شد، هر کارفرمای جویای نیروی کار در واقع در حال طرح مشکلش با بازار کار است. او برای انجام بخشی از وظایفش به عنوان کارفرما به کسی نیاز دارد که حلال آن مشکلش باشد. برای او اینکه صاحب یک رزومه چقدر آدم تحصیلکردهای است و یا چقدر تجربه دارد، چه مدارک و گواهینامههایی دریافت کرده و چه مهارتهایی به دست آورده در بدو امر هیچ اهمیتی ندارد. همه آنها وقتی مهم میشوند که به کار حل مشکل وی بیایند وگرنه یک استخدام جدید میتواند به تولید مشکلات جدیدتر منجر شود. از همینجاست که رزومه هدفگیری کرده اهمیت مییابد چون فرض این است که چنین رزومهای بر روی مشکل کارفرما تمرکز کرده است.
آنچه در اینجا بیان شد نباید شما را نگران کند. شما در حال آماده کردن یک رزومهی کاربردی و عالی هستند و قصد فقط این است که نگاه شما را قدری به دورترها هم بیاندازیم. پس معنای این گفتهها این نیست که رزومه ژنریک چیز بیارزش و بلااستفادهای است. قطعا چنین نیست. این نوع رزومه همچنان گستردهترین نوع رزومه است و شما به دلایل زیر حتما به آن نیازمند هستید:
دیگر نباید جای ابهامی مانده باشد که شما بارها و بهطور مداوم باید رزومهی خود را بازنگری کنید و اگر این نگاه هدفمحور را در خود تقویت کنید، بازنگری کردن خیلی آسانتر میشود چون شما از طریق محتوای مشخصات آن شغلی که توسط کارفرما انتشار یافته و اطلاعات دیگری که شما دربارهی آن کمپانی و نیازها و برنامههایش به دست میآورید مرجع خوبی برای بازنگری و بهروزرسانی و مشتریپسند کردن رزومه خود خواهید داشت.
پس از پایان آمادهسازی یک رزومهی ژنریک و عمومی، در زمان ارسال رزومه برای یک کارفرمای مشخص با نیازهای مشخص، بهتر و کاربردیتر آن است که محتوای رزومه را متناسب با مشخصات و نیازهای شغل مربوطه بازنویسی و بهروزرسانی کرد.